ساسان خُوَدای؛ چهره ای تاریخی یا افسانه ای؟

Authors

شهرام جلیلیان

استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران

abstract

بیشتر پژوهندگان تاریخ دورۀ ساسانیان در دهه های گذشته، همداستان با شماری از بزرگ ترین تاریخ نویسان دورۀ اسلامی که در گزارش تاریخ ساسانیان، محتوای خداینامه تاریخ ملّی ایرانیان باستان را بازتاب می دهند، پذیرفته اند که ساسان، نگهبان آتشکدۀ آناهیتا در اصطخر فارس، پدر بابک و نیای اردشیر یکم (240 ـ 224م.)، بنیان گذار شاهنشاهی ساسانی بوده است. از سوی دیگر، شاپور یکم (270 ـ 240م.) در سنگ نوشتۀ کعبۀ زردشت، بابک را پدر اردشیر و نیای خود می خواند و در آنجا در آوردن نام ساسان به روشنی از نسبت او در تبارنامۀ دودمان خویش، سخن به میان نمی آید. از این رو، پاره ای از پژوهندگان با کنجکاوی ها و حتی خیالبافی های گوناگون کوشیده اند که به عقیدۀ خود، هویّت واقعی ساسان را نشان دهند. این پژوهش بر آن است که با تجزیه و تحلیل ساختار و الگوی نوشتاری سنگ نوشته های ساسانیان و مطالعۀ مهم ترین گزارش های تاریخی دربارۀ پیوند خویشاوندی نخستین هموندان دودمان حکومتی ساسانی، به این پرسش پاسخ دهد که ساسان چهره ای تاریخی بوده است، یا افسانه ای و حتی ایزدی؟ دستاورد این پژوهش نشان می دهد که ساسان خُوَدای، نه یک ایزد کهن، و یا چهره ای افسانه ای، بلکه چهره ای کاملاً تاریخی ـ پدر بابک و نیای اردشیر یکم ـ بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

چهره تازه بازدارندگی هسته ای روسیه

روسیه طی یک دهه گذشته به رغم مواجهه با تنگناهای اقتصادی و مناقشه های متعدد بین المللی از هدف خود مبنی بر ایجاد بازدارندگی راهبردی بایسته در برابر ایالات متحده کوتاه نیامد. در نتیجه این تلاش ها، روسیه امروزه به سلاح ها و پرتابه های راهبردی فوق پیشرفته ای در مقیاس ابر صوت دست یافته است که این کشور را از دیگر قدرت های هسته ای جهان متمایز می سازد . هدف مقاله حاضر، بررسی ابعاد و ویژگیهای راهبرد جدید...

full text

کیمیا افسانه یا واقعیت؟

ابن خلدون، کیمیا را چنین تعریف می کند : » کیمیا فن یا دانشی است که می کوشد ماده ایبیافریند، دارای نیرو ، عمل و صورتی ترکیبی، بدان گونه که در جسم، تأثیر طبیعی بخشد وآن را تغییر دهد و به صورت خود در آورد ) . « مقدمه ابن خلدون، ج 2 ، ص (1115اگرچه تاکنون تعاریف زیادی از کیمیا صورت گرفته، به طور کلی آنچه گفته شده است ازابهام و رمز و راز به دور نیست .در این مقاله سعی شده موضوع کیمیا و آراء موجود دربا...

full text

خلَط روایات تاریخی: افسانه ارُینب

ضمن بحث و ارائه نظر درباره شخصیت حسین بن علی(ع) و قیام و شهادت ایشان، گاه به داستان زنیارُین  ب نام اشاره میشود که یزید عاشق او شد و معاویه شوهرش را فریفت تا او را طلاق دهد و بههمسری یزید درآید، اما هنگامی که فرستاده معاویه برای خواستگاری او میرفت، امام(ع) خواست تاپیشنهاد ازدواج وی را نیز مطرح سازد؛ ارینب ازدواج با امام را ترجیح داد، اما امام(ع) او را به همسرسابقش برگرداند و گفت که غرض وی از ا...

full text

تحول افسانه ای عارفان

برای بیشتر بزرگان تصوف، زندگی دوگانه ای قائل شده اند. گاهی فردی گناهکار بر اثر حادثه ای دگرگون می شود و به عارفی بزرگ بدل می گردد. گاهی نیز عارفی بزرگ دچار فتنه می شود اما این فتنه و بلا برای بهبود کار او لازم و ضروری است، علت و بنیاد این تحولات عموماً به صورت افسانه است. به گونه ای که درک و قبول چنین اخباری دشوار است. با توجه به اهمیتی که عارفان برای جهان شناسی قائل اند و شناخت شناسی خود را نیز...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تاریخ ایران

جلد ۲، شماره ۵، صفحات ۰-۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023